Differences

This shows you the differences between two versions of the page.

--- ibu_negeri [2024/10/08 12:03] – [1955-: Suasana Setelah Perpindahan] sazli
+++ ibu_negeri [2024/10/08 19:13] (kini) – [Pendidikan] sazli
@@ Line 3: / Line 3: @@
 ===== Dirujuk oleh =====
-  * [[1940-kini|1940-kini: Era Jepun dan Selepasnya]]
+  * [[1940-1949|1940-1949: Era Jepun dan Selepasnya]]
 ====== Kronologi ======
@@ Line 19: / Line 19: @@
 (Sumber: Yaakub Isa, 17 Januari 2008: {{ :laman:malaysian_educational_dialogue_kuantan.pdf ||}}[[https://sejarah-pendidikan.blogspot.com/2008/01/kuantan-i.html|"KUANTAN"]]).
-===== 1885-1889: Campurtangan British =====
+===== 1888: Campurtangan British =====
-//"Perpindahan kuasa yang berlaku di Pekan iaitu daripada tangan raja Melayu (corak pemerintahan tradisional) kepada Inggeris sememangnya menimbulkan ketegangan. Menyedari kemungkinan berlakunya kemelut politik ini, terutama gejala kuasa pemerintahan baginda diatasi oleh Inggeris, Sultan Ahmad melantik putera sulung baginda Tengku Mahmud sebagai Tengku Mahkota di samping memberikannya kuasa sebagai wakil Sultan di Pekan, sementara baginda sendiri berundur kira-kira 200 batu ke ulu Sungai Pahang di suatu kawasan yang bernama Pulau Tawar dan membina istana di sana. Baginda dikatakan bersemayam di Pulau Tawar selama 3½ tahun (Disember 1889 hingga Mei 1893) dan meninggalkan bandar Pekan, ibu negeri Pahang, di bawah jagaan Tengku Mahmud. \\
+//"Campurtangan Inggeris di dalam pentadbiran Negeri Pahang pada tahun 1888 telah memulakan era Sistem Residen. Melalui Sistem Residen, pentadbiran Negeri Pahang telah dibahagikan kepada beberapa daerah, antaranya ialah Daerah Kuantan. Daerah Kuantan telah ditadbirkan oleh seorang Pegawai Daerah. Pegawai Daerah yang Pertama dilantik pada 1 Julai 1889 ialah A.H.Wall. A.H.Wall mempunyai bidang kuasa yang luas dalam hal ehwal pembangunan tanah, percukaian dan kemasyarakatan. Di samping itu, terdapat banyak sistem pentadbiran negeri dan daerah di Negeri Pahang yang telah diberi nafas baharu melalui perubahan dasar-dasar pentadbiran oleh penjajah Inggeris. Antaranya ialah memperkenalkan sistem pentadbiran penguasa tempatan yang bertanggungjawab terhadap perkhidmatan bandar dan kesihatan kepada penduduk setempat."// (roshanilawatey, 29 Jun 2010: {{ :laman:sepanjang_jalan_pulang_sejarah_kuantan_3_pemodenan_dan_perubahan_dasar_pentadbiran.pdf ||}}[[https://hanila-sepanjangjalanpulang.blogspot.com/2010/06/sejarah-kuantan-3-pemodenan-dan.html|"Sejarah Kuantan (3) : Pemodenan dan Perubahan Dasar Pentadbiran"]]). (Kemungkinan antara sumber asal: Alias Abdullah, Jabatan Perancang MPK dan Fauziah binti Zakaria, {{ :lampiran:pahang_dalam_sejarah_bil_4_tahun_1989_.pdf ||}}[[https://fliphtml5.com/xqag/wxda/|"Pahang Dalam Sejarah, Bil.4, Tahun 1989"]], m.s.1: Sejarah Pembukaan Kuantan (1850-1970)).
-\\
-Ada beberapa rentetan peristiwa yang membantu cepatnya campur tangan Inggeris di Pahang. Salah satunya ialah peristiwa pada suatu malam bulan Februari tahun 1888: seorang Cina yang berkedai di Pekan, Go Hui namanya, telah kena tikam tentang mulutnya pada suatu tempat berhampiran dengan istana Sultan Pahang. Hal ini telah heboh diketahui orang. Oleh sebab orang Cina yang kena tikam itu dikatakan seorang rakyat British di Singapura, maka Clifford telah masuk campur menyiasat siapakah yang telah menikam orang Cina itu. (Ada pendapat yang mengatakan Goh Hui bukannya rakyat British tetapi rakyat China, kerana dia datang terus dari negeri China). Bendahara Pahang iaitu Hakim Besar dalam negeri itu mengatakan pada perasaannya perbuatan itu ialah perbuatan hantu syaitan; tetapi Clifford tidak mahu percaya kepada cakap Bendahara itu. Dalam pada itu ada khabar angin mengatakan yang menikam Go Hui itu ialah seorang ketua hulubalang penjaga Sultan Pahang bernama Tuan Muda iaitu dengan titah Sultan Pahang kerana beginda telah jatuh berahi kepada isteri Go Hui itu yang bernama Ah Chu. Clifford telah meminta Sultan Pahang supaya baginda menawarkan hadiah kepada barang siapa yang dapat menangkap orang yang menikam itu. Oleh sebab permintaan Clifford itu, maka Sultan Pahang pun mengeluarkan surat titah menawarkan hadiah sebanyak seratus ringgit kepada barang siapa yang dapat membukakan rahsia itu. Tetapi surat itu tiadalah ditandatangani atau dicap dengan mohor baginda. Clifford telah berusaha hendak menyelesaikan hal itu. Ia bercadang menghantar Go Hui dan isterinya balik ke Singapura. Sultan Pahang mengatakan baginda tiada hendak menahan perbuatan Clifford itu, tetapi hendaklah Ah Chu itu terlebih dahulu menjelaskan hutangnya kepada baginda sebanyak $3,200.00. Dalam hal yang demikian, kira-kira pada bulan Mac tahun itu juga, Go Hui mati. Adapun ikhtiar Clifford (dan mungkin pihak yang terkemudian daripadanya) hendak mengetahui orang yang menikam Go Hui itu belumlah berhasil sehingga ke saat ini! Tiada berapa lama selepas itu iaitu pada 23 Jun 1888 Gabenur Negeri-Negeri Selat datang ke Pahang."//
-(Sumber: Yaakub Isa, 17 Januari 2008: {{ :laman:malaysian_educational_dialogue_kuantan.pdf ||}}[[https://sejarah-pendidikan.blogspot.com/2008/01/kuantan-i.html|"KUANTAN"]]).
+**LATAR PERISTIWA: [[1880-1900an#perlantikan_residen_british_jp_rodger|1888-10: Perlantikan Residen British, J.P. Rodger]]**
 ===== Ibu Negeri Kolonial (1889): Kuala Lipis =====
@@ Line 81: / Line 79: @@
 ===== 1953-03-02: Pemilihan Kuantan =====
-Akhirnya pada 2 Mac 1953, kerajaan negeri telah membuat keputusan untuk memindahkan ibu negeri Pahang ke Kuantan. Latar peristiwa menurut Yaakub Isa:-
+Akhirnya pada 2 Mac 1953, kerajaan negeri telah membuat keputusan untuk memindahkan ibu negeri Pahang ke Kuantan: //"... pada 2 Mac 1953, Majlis Mesyuarat Kerajaan Pahang telah membuat keputusan untuk memindahkan pusat pentadbiran Negeri di Kuala Lipis ke Kuantan. Tanggal 27 Ogos 1955 dengan rasminya KUANTAN diisytiharkan sebagai pusat pentadbiran dan IBU NEGERI PAHANG yang baru."// (roshanilawatey, 29 Jun 2010: {{ :laman:sepanjang_jalan_pulang_sejarah_kuantan_3_pemodenan_dan_perubahan_dasar_pentadbiran.pdf ||}}[[https://hanila-sepanjangjalanpulang.blogspot.com/2010/06/sejarah-kuantan-3-pemodenan-dan.html|"Sejarah Kuantan (3) : Pemodenan dan Perubahan Dasar Pentadbiran"]]). (Kemungkinan antara sumber asal: Alias Abdullah, Jabatan Perancang MPK dan Fauziah binti Zakaria, {{ :lampiran:pahang_dalam_sejarah_bil_4_tahun_1989_.pdf ||}}[[https://fliphtml5.com/xqag/wxda/|"Pahang Dalam Sejarah, Bil.4, Tahun 1989"]], m.s.1: Sejarah Pembukaan Kuantan (1850-1970)).
+Latar peristiwa menurut Yaakub Isa:-
 //"Pada tahun 1952 Kerajaan Persekutuan meluluskan satu peruntukan yang agak besar untuk membina rumah kediaman bagi pegawai kerajaan di Pahang. Kerajaan negeri pula menghadapi masalah mendapatkan tanah di Kuala Lipis untuk projek ini; kalau ada pun terpaksa melaksanakan kerja-kerja tanah iaitu mengorek bukit dan menambun lembah yang tentunya memakan biaya yang cukup besar. Ekoran daripada masalah ini, timbullah pula sekali lagi cadangan untuk memindahkan ibu negeri dari Kuala Lipis dan kali ini perhatian tertumpu kepada dua lokasi baru iaitu kawasan sepanjang jalan Mentakab-Temerloh dan Kuantan. Lokasi pertama dikatakan sesuai kerana terletak di tengah-tengah negeri di samping boleh dihubungi melalui jalan kereta api; meskipun terpaksa pula menyelesaikan isu tanah yang berbukit-bukau yang tentunya menambahkan kos penyelenggaraan. Kuantan pula dikatakan lebih ideal sebagai ibu negeri kerana: \\
@@ Line 100: / Line 100: @@
 //"Matters came to a head in 1952 when the Federal Government approved a substantial allocation for the construction of government servant quarters in Pahang. During a meeting, the State engineer pointed out that it was difficult to find suitable land for this purpose in Kuala Lipis. ... Realising that a decision had to be made, the Pahang government began putting thought to two shortlisted sites — the Termeloh-Mentakab area and Kuantan. Although the former was superior in terms of its location in the centre of the state and easily accessible by railway, it was the latter that garnered the most votes. Kuantan had a larger land bank that was flat and easier to develop as well as a seemingly unlimited amount of water supply. Coupled with its proximity to the royal town of Pekan and its claim to the only airport in the entire state, Kuantan was definitely the clear favourite."// (Alan Teh Leam Seng @ New Straits Times, May 5, 2019: {{ :akhbar:tracing_pahang_s_three_capitals.pdf ||}}[[https://www.nst.com.my/lifestyle/sunday-vibes/2019/05/485700/tracing-pahangs-three-capitals|"Tracing Pahang's three capitals"]]).
+Susulan pemilihannya sebagai ibu negeri, Lembaga Bandaran Kuantan dinaik taraf kepada Majlis Bandaran Kuantan pada 3 Disember 1953: //"... pada 3 Disember 1953 “Kuantan Sanitary Board” Lembaga Bandaran Kuantan dinaikkan taraf kepada Majlis Bandaran Kuantan."// (roshanilawatey, 29 Jun 2010: {{ :laman:sepanjang_jalan_pulang_sejarah_kuantan_3_pemodenan_dan_perubahan_dasar_pentadbiran.pdf ||}}[[https://hanila-sepanjangjalanpulang.blogspot.com/2010/06/sejarah-kuantan-3-pemodenan-dan.html|"Sejarah Kuantan (3) : Pemodenan dan Perubahan Dasar Pentadbiran"]]). (Kemungkinan antara sumber asal: Alias Abdullah, Jabatan Perancang MPK dan Fauziah binti Zakaria, {{ :lampiran:pahang_dalam_sejarah_bil_4_tahun_1989_.pdf ||}}[[https://fliphtml5.com/xqag/wxda/|"Pahang Dalam Sejarah, Bil.4, Tahun 1989"]], m.s.1: Sejarah Pembukaan Kuantan (1850-1970)).
 ===== 1955-08-27: Perasmian Kuantan Sebagai Ibu Negeri =====
@@ Line 127: / Line 129: @@
 (Sumber: Alan Teh Leam Seng @ New Straits Times, May 5, 2019: {{ :akhbar:tracing_pahang_s_three_capitals.pdf ||}}[[https://www.nst.com.my/lifestyle/sunday-vibes/2019/05/485700/tracing-pahangs-three-capitals|"Tracing Pahang's three capitals"]]).
-===== 1955-: Suasana Setelah Perpindahan =====
+===== 1955-Kini: Suasana Setelah Perpindahan =====
+==== Kehidupan ====
 //"Dengan perpindahan ibu negeri ini turutlah berpindah pegawai dan kakitangan kerajaan serta kaum keluarga mereka dari Kuala Lipis dan Raub (Pejabat Pelajaran Negeri Pahang dan beberapa pejabat kerajaan lain terletak di Raub) ke Kuantan. Pada masa itu kawasan perumahan pegawai kerajaan yang dikenali sebagai Transit Quarters telah siap untuk diduduki. \\
@@ Line 133: / Line 137: @@
 Bagi kebanyakan penduduk asal Kuantan, kedatangan penghuni baru ke bandar ini turut membawa kejutan, baik dalam bentuk sosial, ekonomi mahupun lingusitik. Kalau dahulunya loghat yang dituturkan oleh penduduk Kuantan merupakan campuran loghat Riau-Johor yang dipengaruhi oleh loghat Terengganu, kini wujud pula fenomena loghat baru yang dibawa oleh orang-orang Lipis dan Raub. Bidang ekonomi juga banyak yang berubah. Harga barangan pengguna melambung, terutamanya ikan dan sayur-sayuran. Sewa rumah kediaman pun demikian juga. Ikan aya (ikan kayu) yang dahulunya tidak begitu digemari oleh orang-orang Kuantan dan Pekan kerana kononnya boleh menyebabkan gatal tubuh badan, sehingga harganya berada di bawah 10 sen sekati; dengan ketibaan saudara-saudara dari ‘kawasan ulu Pahang’ ini harganya turut meningkat, meskipun tidaklah sebanding harga ikan tenggiri. Penjualan ikan yang dahulunya dibuat dalam bentuk 'secocok' dan 'segugus' (bagi ikan kecil seperti kembung, selar, kerisi dan sebagainya) atau 'seekor', 'sebelah', 'sekarat belah' (bagi ikan besar seperti tenggiri, gerung, jemuduk, senangin dan sebagainya) kini ditetapkan mengikut timbangan kati dan tahil. Harga daging dan ayam-itik juga turut naik. \\
 \\
-Mengatasi masalah pengangkutan pada masa itu, Majlis Bandaran Kuantan mula mengadakan perkhidmatan bas bandar di bawah nama Kuantan Town Bus. Bas yang digunakan ialah bas yang bersaiz pendek, yang boleh bermuat sekitar 20 orang sahaja. Harga tiketnya juga relatif murah – di antara 5 sen hingga 15 sen. Ramailah penduduk Kuantan pada masa itu yang ingin untuk merasa menaiki bas ini dengan hanya bersiar-siar di sekitar bandar kecil ini! \\
+Mengatasi masalah pengangkutan pada masa itu, Majlis Bandaran Kuantan mula mengadakan perkhidmatan bas bandar di bawah nama Kuantan Town Bus. Bas yang digunakan ialah bas yang bersaiz pendek, yang boleh bermuat sekitar 20 orang sahaja. Harga tiketnya juga relatif murah – di antara 5 sen hingga 15 sen. Ramailah penduduk Kuantan pada masa itu yang ingin untuk merasa menaiki bas ini dengan hanya bersiar-siar di sekitar bandar kecil ini!"//
-\\
-Meskipun telah menjadi ibu negeri, ciri-ciri tradisional Kuantan masih kelihatan pada pertengahan tahun 1950-an itu. Kalau kita rajin, membawa pelita minyak tanah dan serampang, kita boleh dengan mudah mendapat satu tin minyak tanah ketam dengan hanya menyusuri pantai dari Tanjung Api ke kawasan Kastam hingga ke kawasan bangunan MPK sekarang. Ketam dan pelbagai jenis siput, kepah dan lokan banyak terdapat di pantai Teluk Cempedak. Di kawasan hujung Teluk Cempedak menghala ke Tanjung Gelang terdapat sebuah anak air yang sejuk dan tawar airnya. \\
+{{:facebook:59823039_2377996472433126_3575045208556961792_n.jpg?600|Jalan Mahkota, Kuantan tahun 1950-an}} \\
+Jalan Mahkota, Kuantan, tahun 1950-an (关丹 Kuantan @ Facebook, 6 Mei 2019: [[https://www.facebook.com/media/set/?set=a.2377996122433161|"關丹舊照片"]]).
+//"Meskipun telah menjadi ibu negeri, ciri-ciri tradisional Kuantan masih kelihatan pada pertengahan tahun 1950-an itu. Kalau kita rajin, membawa pelita minyak tanah dan serampang, kita boleh dengan mudah mendapat satu tin minyak tanah ketam dengan hanya menyusuri pantai dari Tanjung Api ke kawasan Kastam hingga ke kawasan bangunan MPK sekarang. Ketam dan pelbagai jenis siput, kepah dan lokan banyak terdapat di pantai Teluk Cempedak. Di kawasan hujung Teluk Cempedak menghala ke Tanjung Gelang terdapat sebuah anak air yang sejuk dan tawar airnya. \\
 \\
 Sebuah kedai roti yang terletak di kawsan berhampiran Percerakan Inderapura sekarang menjual roti bun berintikan kelapa dan kulit limau purut yang sangat sedap rasanya. Kami selalu membelinya ketika roti itu masih panas-panas lagi. \\
@@ Line 143: / Line 150: @@
 Satu-satunya restoran yang menjual mee rebus yang sedap di Kuantan ialah Restoran dan Hotel Tong Fong. Hotel tersebut mempunyai bilik yang tidak sampai sepuluh buah dan bilik mandinya dikongsi. Sewanya sekitar $7.00 semalam. Walaupun kecil, tetapi hotel ini bersih di samping mee rebusnya itu tadi yang sedap. Bangunan hotel itu masih wujud hingga sekarang tetapi namanya telah berubah, iaitu bangunan pertama di deretan kedai sebelah kanan Jalan Wall (Jalan Mahkota sekarang) dekat kawasan stesyen teksi di hadapan Balai Polis Kuantan."//
-{{:gambar:hoteltongfong-1970an.png?450|Hotel Tong Fong, 1970-an}}{{:gambar:hoteltongfong-2024.png?400|Hotel Tong Fong, kini}} \\
+{{:gambar:hoteltongfong-1970an.png?450|Hotel Tong Fong, 1970-an}}{{:gambar:hoteltongfong-2024.png?450|Hotel Tong Fong, kini}} \\
 **Kiri**: Gambar Hotel Tong Fong. Berdasarkan mutu gambar (hitam putih), kehadiran kereta Datsun 120Y (kiri) dan Datsun 1200 (kanan), juga papan tanda "Jalan Sa-hala" (Ejaan lama), kemungkinan gambar ini diambil sekitar tahun 1970-an (Sumber gambar: Old Forest Village, 11, Jalan Besar, Kuantan, 26 Ogos 2024). \\
-**Kanan**: Gambar Hotel Tong Fong kini, berdasarkan butiran yang diberikan oleh Yaakub Isa: //"Bangunan hotel itu masih wujud hingga sekarang tetapi namanya telah berubah, iaitu bangunan pertama di deretan kedai sebelah kanan Jalan Wall (Jalan Mahkota sekarang) dekat kawasan stesyen teksi di hadapan Balai Polis Kuantan"//)
+**Kanan**: Gambar Hotel Tong Fong kini, berdasarkan catatan //"No 93"// dan //"No 95"// di dalam gambar tahun 1970-an (mungkin bermaksud No 93 dan No 95 Jalan Mahkota), serta butiran yang diberikan oleh Yaakub Isa: //"Bangunan hotel itu masih wujud hingga sekarang tetapi namanya telah berubah, iaitu bangunan pertama di deretan kedai sebelah kanan Jalan Wall (Jalan Mahkota sekarang) dekat kawasan stesyen teksi di hadapan Balai Polis Kuantan"//).
 //"Tidak berapa lama kemudian seorang pengusaha Melayu (orang Kampar) Haji Harun dan menantunya Yahya membuka sebuah restoran bernama Sumatera Restoran tidak jauh daripada jeti ke Tanjung Lumpur di Main Road (Jalan Besar sekarang). Keistimewaan restoran Pak Harun ini ialah mee rebusnya (yang berlainan resepi dan rasanya dengan yang di Tong Fong) dan tehbeng yang khas rasanya. Sejak itu orang-orang Melayu kuranglah yang pergi ke Tong Fong. Restoran ini kekal terkenal dengan ikon mee rebusnya itu, hinggalah tahun 1980-an dibukanya pula satu lagi cawangan di Jalan Tun Ismail. Dalam bulan Ramadan menunya ditambah satu lagi iaitu martabak. Tidak berapa lama kemudian bukan sahaja restoran cawangan itu ditutup tetapi restoran asalnya turut lenyap. Khabarnya ini berlaku selepas Pak Harun dan Pak Yahya meninggal, sedangkan anak-anaknya tidak berjaya meneruskan perniagaan yang sangat berkembang itu, di samping ada yang berpindah ke tempat lain. \\
@@ Line 152: / Line 159: @@
 (Sumber: Yaakub Isa, 17 Januari 2008: {{ :laman:malaysian_educational_dialogue_kuantan.pdf ||}}[[https://sejarah-pendidikan.blogspot.com/2008/01/kuantan-i.html|"KUANTAN"]]).
+==== Pentadbiran dan Kemudahan ====
+Ringkasan pembangunan Kuantan sebagai ibu negeri oleh roshanilawatey:-
+//"Ekoran daripada pengisytiharan itu, pembangunan Kuantan menjadi semakin bertambah pesat. Sebagai ibu negeri, Kuantan bukan sahaja menjadi pusat pentadbiran, tetapi juga menyediakan semua aspek kemudahan sama ada pendidikan, perhubungan, perumahan dan sebagainya sehinggalah Kuantan menjadi tumpuan pelancong. \\
+\\
+Memandangkan kemajuan lebih pesat yang berlaku itu, kerajaan telah meluaskan kawasan Majlis Bandaran yang dipersetujui oleh Kerajaan pada awal tahun 1967. Ia diisytiharkan sebagai Majlis Perbandaran pada 1 September 1979. \\
+\\
+Sebagai pusat pentadbiran, pejabat-pejabat kerajaan dan kemudahan telah disedia dan didirikan di kawasan sekitar Jalan Gambut dan Jalan Masjid sementara rumah kakitangan Kerajaan telah dibina di sekitar Jalan Teluk Sisek, JALAN TANAH PUTIH, Jalan Haji Abdul Rahman dan Jalan Dato’ Lim Hoe Lek daripada tahun 1948 hingga 1970-an. Antaranya ialah : \\
+\\
+Bangunan Pejabat Daerah – dibangunkan di Jalan Besar pada tahun 1915 dan dipindahkan ke Jalan Wall (sekarang Jalan Mahkota) pada awal tahun 1930-an. \\
+\\
+Pejabat Pos – dibangunkan pada tahun 1912 di tapak bangunan Hong Kong Bank, kemudiannya dipindahkan ke tapak bangunan Syarikat Telekom Malaysia Berhad sekarang pada tahun 1930-an dan ke Jalan Haji Abdul Aziz pada 1970-an. \\
+\\
+Balai Polis – dibangunkan di Jalan Besar pada tahun 1915 dan dipindahkan ke Jalan Mahkota pada awal tahun 1930-an. \\
+\\
+Pawagam pertama – didirikan di atas tapak bangunan Hotel Raya pada tahun 1915. \\
+\\
+Pasar Kuantan – yang awal telah dibina atas tapak pejabat Pos di Jalan Abdul Aziz sebelum tahun 1920, dipindahkan ke tapak pasar lama Jalan Mahkota pada tahun 1930-an serta ke Jalan Tun Ismail pada tahun 1960-an. \\
+\\
+Bank pertama – ialah Merchantile Bank Of India pada tahun 1920 di atas tapak Bangunan Hong Kong Bank. \\
+\\
+Pemancar Telekom Bukit Pelindung – dibangunkan pada tahun 1949 \\
+\\
+Penjara Kuantan – dibangunkan pada tahun 1949 di Jalan Penjara. \\
+\\
+Bangunan Kelab Kuantan (KRC) – telah dibangunkan pada tahun 1900-an di Jalan Mahkota. \\
+\\
+Pejabat MPK – (Dewan Bandaran) dibangunkan pada tahun 1960 di Jalan Masjid. \\
+\\
+Hospital Besar – yang asal terletak di Taman Asia Jalan Penjara dan telah dipindahkan ke tapak Hospital Besar Jalan Tanah Putih pada tahun 1960. \\
+\\
+Masjid Sultan Ahmad 1 – dibangunkan dalam tahun 1960 di Jalan Masjid. \\
+\\
+Pejabat-pejabat Kerajaan – sebelum tahun 1970, terletak di Jalan Dato’ Abu Bakar dan pada 28hb Februari 1970 telah dipindahkan ke Wisma Sri Pahang."//
+{{:gambar:pelbagai_003.jpg?420|}}{{:gambar:pelbagai_002.jpg?480|}} \\
+//"Foto : 1) Bangunan KRC yang telah mengalami pengubahsuaian... \\
+) Bangunan hospital kelihatan dari padang KRC dalam tahun 1914"//
+(Sumber: roshanilawatey, 29 Jun 2010: {{ :laman:sepanjang_jalan_pulang_sejarah_kuantan_3_pemodenan_dan_perubahan_dasar_pentadbiran.pdf ||}}[[https://hanila-sepanjangjalanpulang.blogspot.com/2010/06/sejarah-kuantan-3-pemodenan-dan.html|"Sejarah Kuantan (3) : Pemodenan dan Perubahan Dasar Pentadbiran"]]).
+(Kemungkinan antara sumber asal: Alias Abdullah, Jabatan Perancang MPK dan Fauziah binti Zakaria, {{ :lampiran:pahang_dalam_sejarah_bil_4_tahun_1989_.pdf ||}}[[https://fliphtml5.com/xqag/wxda/|"Pahang Dalam Sejarah, Bil.4, Tahun 1989"]], m.s.1: Sejarah Pembukaan Kuantan (1850-1970)).
+==== Pendidikan ====
+//"Hasil daripada penukaran tersebut kerajaan telah memutuskan untuk mendirikan sekolah terkemuka di Kuantan yang dapat menyediakan pelajaran menengah Inggeris yang menekankan semua kemudahan termasuk asrama bagi murid-murid luar bandar. \\
+\\
+Wujudlah Sekolah Menengah Sultan Abu Bakar (SABS) yang dibuka pada tahun 1957 yang menjadi salah sebuah sekolah terkemuka di Pahang dan kemudiannya dapat mengatasi Sekolah Menengah Clifford di Kuala Lipis. Dalam tahun 1963, Sekolah Menengah Abdul Rahman Talib (SMART) pula telah dibuka di samping Sekolah Menengah Alor Akar, Sekolah Menengah Sungai Lembing dan Sekolah Menengah Ubai yang masing-masing dibina pada tahun 1965. \\
+\\
+Pendidikan di Kuantan terus berkembang dan menjadi bertambah penting selaras dengan Dasar Pelajaran Kebangsaan yang menekankan sekolah aliran sains, teknik dan vokasional. Muncullah sekolah-sekolah vokasional, Sekolah Menengah Teknik dan Maktab Perguruan. Kepesatan yang sedemikian rupa bermakna Kerajaan terpaksa menyediakan pelbagai prasarana bagi menampung keperluannya yang berkaitan dengan pelajaran, pertambahan bilangan murid dan kakitangannya."//
+{{:gambar:pelbagai_005.jpg?450|}}
+(Sumber: roshanilawatey, 30 Jun 2010: {{ :laman:sepanjang_jalan_pulang_sejarah_kuantan_5_kemudahan_pendidikan.pdf ||}}[[https://hanila-sepanjangjalanpulang.blogspot.com/2010/06/sejarah-kuantan-5-kemudahan-pendidikan.html|"Sejarah Kuantan (5) : Kemudahan Pendidikan"]]).
+(Kemungkinan antara sumber asal: Alias Abdullah, Jabatan Perancang MPK dan Fauziah binti Zakaria, {{ :lampiran:pahang_dalam_sejarah_bil_4_tahun_1989_.pdf ||}}[[https://fliphtml5.com/xqag/wxda/|"Pahang Dalam Sejarah, Bil.4, Tahun 1989"]], m.s.1: Sejarah Pembukaan Kuantan (1850-1970)).
 ===== Punca Kelewatan =====